Aanpassing Frans compensatiesysteem bij droogte en overstromingen
Het Franse compensatiesysteem Cat-Nat moet worden herzien om beter om te gaan met toenemende droogte en overstromingen. Tijdens een conferentie van de Cercle français de l'eau werden de tekortkomingen van het huidige systeem en mogelijke veranderingen besproken. Dit systeem, opgericht in 1982, dekt 'onverzekerbare' risico's en wordt gesteund door de Caisse Centrale de Réassurance (CCR), een staatsbedrijf. De afgelopen jaren hebben echter zware natuurrampen de reserves van de CCR aanzienlijk uitgeput. Met de voorspelde toename van extreme weersomstandigheden door klimaatverandering, is er dringend behoefte aan aanvullende financieringsbronnen en hervormingen om het systeem duurzaam te maken.
Waarnemingscentrum van verzekerbaarheid
“In bepaalde gebieden trekken verzekeraars zich al terug,” zegt Régis Banquet, vicevoorzitter verantwoordelijk voor water bij de vereniging Intercommunalités de France. “We zien een duidelijke verandering in hun aanpak. Ze dekken de risico's voor sommige gebouwen in de meest risicovolle gebieden niet meer.” Dit fenomeen is nog slecht gedefinieerd en wordt niet door alle verzekeraars erkend. Om dit probleem op te lossen willen de betrokken partijen een waarnemingscentrum voor verzekerbaarheid oprichten om te controleren of het verzekeringsaanbod in bijvoorbeeld de Alpes-Maritimes, na de storm Alex, gelijk is aan die in een rustig gebied in Bretagne.
Daarnaast moet het systeem ook enkele tegenstrijdigheden aanpakken. "Terwijl we steden willen vergroenen voor meer koelte, zeggen verzekeraars dat ze geen bomen rond gebouwen willen vanwege de risico’s,” betreurt Régis Banquet. "We moeten met elkaar een consistente aanpak voor klimaatadaptatie vinden, met meer nadruk op preventie.”
Sommige risico's vallen buiten het zicht van verzekeraars
Er moeten maatregelen worden genomen om verkeerde aanpassingen en uitsluiting van de kwetsbaarsten te voorkomen. "Verzekeringen helpen bij aanpassing en compenseren resterende verliezen, maar ze brengen risico's met zich mee," zegt Gonéri Le Cozannet, directeur risico's en preventie bij het Bureau voor geologisch en mijnonderzoek (BRGM). Volgens Le Cozannet kunnen verzekeringsmaatschappijen de armsten uitsluiten, vooral als ze zich uit risicogebieden terugtrekken. Ze kunnen ook slechte aanpassingen bevorderen. Bijvoorbeeld, sommige boeren stappen over naar een duurzame landbouw, maar verzekeren zich niet, terwijl anderen zich wel verzekeren, maar deze overstap niet maken.
Sommige risico's blijven buiten het zicht van verzekeraars, zoals overstromingen door waterafvoer. De gebieden waar dit speelt zijn niet landelijk in kaart gebracht. Er worden gebouwen neergezet, zonder dat men weet dat er een overstromingsrisico is. Volgens de betrokken spelers moet het fonds voor de preventie van grote natuurrampen (fonds Banier) worden uitgebreid om dit probleem aan te pakken.
Een ander belangrijk onderwerp is de wederopbouw. De overstromingen in bijvoorbeeld het departement Aude hebben honderden miljoenen euro's aan schade veroorzaakt. De vergoeding van de particuliere verzekeraars was niet voldoende voor de wederopbouw.
Voorstellen om het systeem te verbeteren
Als reactie op deze bevindingen zijn er de afgelopen jaren verschillende onderzoeken geweest naar de verbetering van het Cat-Nat systeem. Een van de voorgestelde oplossingen is het herzien van de additionele Cat-Nat premies om het financiële evenwicht van het systeem te herstellen. Deze suggestie is door de regering overgenomen, die per 1 januari 2025 het percentage van de additionele Cat-Nat premie op verzekeringen zal verhogen van 12 naar 20%.
Dit zal meer financiële ruimte creëren. Tot nu toe leverde een percentage van 12% jaarlijks 270 miljoen euro op, waarvan de Franse staat 205 miljoen toekende aan het fonds Barnier. Met de geplande verhoging zou dit bedrag moeten stijgen naar 450 miljoen euro. Het is echter nog afwachten hoeveel de Franse overheid daadwerkelijk aan het fonds zal toewijzen. De BRGM verwacht een toename van de kosten door klimaatverandering van 1% per jaar. Dat betekent dat het percentage van de Cat-Nat-premie jaarlijks met 0,2% moet worden verhoogd.
Een andere optie is het systematisch invoeren van duurzaamheidsclausules bij schadevergoedingen. Zo kan de vergoeding bijvoorbeeld worden verhoogd bij renovatiewerkzaamheden. Verder stelt het rapport over de verzekerbaarheid van klimaatrisico's voor om verzekeraars die zich terugtrekken uit risicogebieden te identificeren en deze informatie openbaar te maken. Een andere maatregel betreft het percentage van de Cat-Nat premie. De BRGM stelt voor om dit percentage bijvoorbeeld te variëren op basis van het gedrag van verzekeraars: hoe meer ze zich terugtrekken uit risicogebieden, hoe hoger dit percentage wordt. Een ander idee is de oprichting van een platform zoals MaPrimeRénov' (steun voor energierenovaties), waar verenigingen na een ramp gebruikers kunnen begeleiden en informatie geven over gebouwherstel.
Volgens de voorzitter van de Cercle français de l’eau zijn fiscale maatregelen nodig om effectieve preventieve werkzaamheden te stimuleren, zoals het behoud van taluds en heggen, het beschermen van wetlands en het vertragen van waterafvoer. Solidariteitsverbanden tussen boven- en benedenstroom, stad en platteland zijn essentieel. Er is 300 miljoen euro beschikbaar voor Gemapi, dat verantwoordelijk is voor het beheer van aquatische milieus en overstromingspreventie, en een vergelijkbaar bedrag voor het fonds Barnier. Dat is in de toekomst niet genoeg, er zullen dus aanvullende financieringsbronnen moeten worden gevonden.
Bron: L’Actu-Environnement