Fret SNCF verdwijnt en maakt plaats voor Hexafret en Technis
Vanaf 1 januari 2025 stopt Fret SNCF, de grootste spoorgoederenvervoerder van Frankrijk, en nemen twee nieuwe bedrijven het stokje over: Hexafret, dat het goederenvervoer overneemt, en Technis, verantwoordelijk voor het onderhoud van locomotieven. Deze aankondiging, gedaan op 4 november, is onderdeel van een herstructureringsplan dat Frankrijk heeft onderhandeld met de Europese Commissie.
Het plan moest een reorganisatie en mogelijke liquidatie van het bedrijf, dat 5.000 mensen in dienst heeft, voorkomen. De aanleiding hiervoor was een onderzoek van de Commissie naar vermeend illegale staatssteun van 5 miljard euro die Fret SNCF tussen 2005 en 2019 ontving.
Voormalig minister van Transport Clément Beaune koos ervoor om een strategisch herstructureringsplan te onderhandelen in plaats van een langdurige juridische strijd te riskeren. Een rechtszaak had namelijk kunnen leiden tot een verplichte terugbetaling van subsidies en uiteindelijk de ondergang van het bedrijf.
Een laatste struikelblok werd onlangs opgelost: moederbedrijf SNCF heeft toegezegd de extra werkgeversbijdragen voor de pensioenen van spoorwegpersoneel met een SNCF-statuut te dragen. Deze last is door Brussel nu erkend als "toelaatbare staatssteun" volgens EU-regels, waarmee de weg vrij is voor de uitvoering van het plan.
Geen gedwongen ontslagen
In de eerste helft van 2024 moest Fret SNCF 23 van haar meest winstgevende goederenstromen overdragen aan concurrenten uit België, Duitsland en Frankrijk, wat 20% van de omzet en 30% van het transportvolume vertegenwoordigde. Op 1 januari 2025 volgt de tweede fase: Fret SNCF maakt plaats voor Hexafret en Technis.
Hoewel dit plan ingaat tegen jarenlange pogingen om marktaandeel terug te winnen van het wegvervoer, beschouwen SNCF en de overheid het niet als een "sociale ramp", zoals sommige vakbonden beweren. Hexafret en Technis nemen samen 4.500 werknemers over: 4.000 bij Hexafret en 500 bij Technis. Er verdwijnen 500 banen, wat 10% van het personeelsbestand betreft, maar gedwongen ontslagen blijven uit; de getroffen werknemers worden overgeplaatst naar andere bedrijven binnen de SNCF-groep.
Het met Brussel overeengekomen plan omvat ook de verkoop van activa, waaronder vastgoed, wat leidt tot onvrede bij de vakbonden. De herstructurering is volgens hen schadelijk voor het bedrijf, aangezien het spoor slechts 10% van het goederenvervoer in Frankrijk uitmaakt, tegenover het dominante wegvervoer. Toch biedt de herstructurering kansen voor Franse en Europese spoorwegconcurrenten, zoals blijkt uit de logistieke hub in Saint-Priest bij Lyon, die toegankelijk is voor alle marktspelers.
Eind 2025 en begin 2026 volgt de derde fase: de opening van het kapitaal van Rail Logistics Europe, de holding voor alle vrachtactiviteiten van SNCF (Fret SNCF, Captrain, gecombineerd transport, enz.), met als voorwaarde dat SNCF meerderheidsaandeelhouder blijft.
Bron: Le Monde, Les Echos