Ecologisch ontwerp voor ICT- apparatuur: de drie prioriteiten van Arcep

Hoe kan de duurzaamheid van ICT-apparatuur beter worden gewaarborgd? De Franse regelgevende instantie voor telecommunicatie Arcep heeft zojuist een nota (1) gepubliceerd met prioriteiten die zij in Brussel wil verdedigen. Deze prioriteiten komen op het moment dat de Europese Commissie werkt aan regels voor ecologisch ontwerp en energie-etikettering van computers en binnenkort een nieuw werkplan 2025-2026 zal publiceren.

In de inleiding benadrukt Arcep dat de uitstoot van broeikasgassen door de ICT-sector in Frankrijk naar verwachting zal verdrievoudigen tussen 2020 en 2050 als er geen actie wordt ondernomen. Daarnaast is er ook de uitputting van minerale hulpbronnen, het hoge waterverbruik en de groeiende afvalproductie. Het merendeel van deze effecten ontstaat tijdens de productie van veelgebruikte apparatuur zoals mobiele telefoons en computers.

1. Aanpak software veroudering

Om deze impact te verminderen, adviseert Arcep om op drie gebieden in te grijpen. Ten eerste moet de strijd tegen software veroudering worden opgevoerd, waardoor de noodzaak om apparatuur te vernieuwen afneemt. Momenteel zijn apparaten verantwoordelijk voor 65-90% van de ecologische voetafdruk van de Franse digitale sector. Volgens het Franse milieuagentschap Ademe zijn ongeveer 100 miljoen computers verantwoordelijk voor 22% van deze voetafdruk, waarbij 80% van de impact tijdens de productie ontstaat.

Om de ecologische voetafdruk van ICT te verminderen, acht Arcep het noodzakelijk om de levensduur van apparatuur te verlengen en de vervangingssnelheid te verlagen. Computers kunnen tegenwoordig meer dan tien tot vijftien jaar meegaan, maar door een gebrek aan software-updates worden ze eerder vervangen. Arcep betreurt dat IT-managers computers voortijdig vervangen vanwege cyberveiligheidsrisico's, terwijl deze nog prima hun oorspronkelijke taken kunnen uitvoeren.

Daarom vraagt Arcep de Commissie om regels voor ecologisch ontwerp van besturingssystemen. Concreet betekent dit het verplicht stellen van gratis beveiligingsupdates voor pre-geïnstalleerde besturingssystemen gedurende tien jaar na het stopzetten van de verkoop van de computer. Dit zou ook breder kunnen worden toegepast op andere aspecten van softwareonderhoud.

2. Energie-etikettering van software en applicaties

Het tweede werkgebied dat volgens Arcep van essentieel belang is, is de goedkeuring van een mondiale aanpak van het ICT-beleid inzake ecologisch ontwerp. Arcep legt uit dat diensten, hoewel immaterieel, ook bijdragen aan de ecologische voetafdruk van de sector. Een applicatie vereist bijvoorbeeld het gebruik van verschillende apparaten, netwerken voor internetverbindingen en datacenters voor gegevensverwerking en -opslag. En hoe meer diensten er worden gebruikt, hoe meer infrastructuur er nodig is.

Dit betekent dat milieuvraagstukken in de ontwerpfase van digitale diensten moeten worden geïntegreerd om milieudoelen en digitalisering te combineren, aldus Arpec. Daarom roept de autoriteit de Commissie op om een algemene benadering te hanteren door digitale diensten op te nemen in toekomstige initiatieven.

Dit zou bijvoorbeeld betekenen dat diensten die minder computer- of opslagcapaciteit verbruiken, worden gestimuleerd. Arcep vindt ook dat consumenten meer controle moeten krijgen over hun gebruik van digitale diensten, door technieken die tot overconsumptie kunnen leiden te beperken, zoals eindeloos scrollen of automatisch afspelen van video's.

3. Focus op routers en decoders

Tot slot is Arcep van mening dat voor het verminderen van de milieueffecten van ICT regels voor ecologisch ontwerp voor de hele sector moeten worden ingevoerd. Terwijl de EU zich richt op regels voor mobiele telefoons, tablets en computers, pleit Arcep ervoor dat de eisen voor ecologisch ontwerp en energie-etikettering ook moeten gelden voor andere digitale producten, zoals routers en decoders.

In 2022 verbruikten deze apparaten in Frankrijk 3,3 terawattuur elektriciteit, drie keer zoveel als vaste netwerken. Hun stroomverbruik varieert sterk per model, van 3,6 tot 25 watt voor routers en van 2,3 tot 17,7 watt voor decoders. Daarom moeten ze een energielabel krijgen en moeten er eisen voor ecologisch ontwerp komen. "Er is veel ruimte voor verbetering in het verminderen van het stroomverbruik van deze digitale producten door middel van ecologisch ontwerp en automatische diepe stand-by functies", aldus Arcep. De volgende logische stap zou zijn om te kijken naar apparatuur voor radionetwerken.

(1) Ecodesign and Energy Labelling for digital products - Contribution to the European Commission regulations under preparation (July 2024)

Bron: Actu-Environnement