President Macron maakt nieuwe ambities bekend voor het 'France 2030' programma
Op de tweede verjaardag van de lancering van het grote Franse innovatieplan 'France 2030' kondigde president Emmanuel Macron aan de inspanningen van het programma te willen bijstellen richting nieuwe doorbraaktechnologieën. Macron wil het plan een nieuwe richting geven: "We moeten sneller gaan en sterker inzetten", aldus Emmanuel Macron. In Toulouse gaf de Franse president deze week een nieuwe impuls aan zijn plan France 2030, dat in 2021 op het Elysée werd onthuld.
54 miljard euro
Het plan van 54 miljard euro is bedoeld om Frankrijk in staat te stellen de "industriële kampioenen van morgen" te genereren in een vijftiental strategische sectoren - zoals elektrische auto's, biogeneeskunde, microruimtelanceerinrichtingen en diepzeeverkenning -.
Het plan heeft al bijna 3200 projecten van start-ups tot grote bedrijven financieel ondersteund.
Met veelbelovende resultaten, aldus het Elysée. In twee jaar tijd is bijna de helft van het budget toegekend. "We hebben één van de meest effectieve strategieën in Europa", bezweert president Macron. Terwijl hij ook erkent dat "sommige dingen elders veel sneller gaan", met name in China en de Verenigde Staten, waar enorme subsidies op tafel zijn gelegd om de ontwikkeling van groene technologieën te versnellen.
Na de SMR's (Small Modular Reactors), kernfusie en supergeleidende magneten
In plaats van de investeringen te versnellen in het kader van het plan France 2030, wil Emmanuel Macron de prioriteiten kiezen waarin Frankrijk volgens hem een voortrekkersrol moet spelen. Sommige van deze technologische bouwstenen staan immers nog in de kinderschoenen. Veel ervan hebben betrekking op energie en decarbonisatie. In de nucleaire sector heeft France 2030 al negen kleine SMR-kernreactorprojecten gefinancierd. Emmanuel Macron benadrukt dat nu "kernfusie de weg is die verkend moet worden". Duitsland kwam in september met zijn eigen steunplan op dit gebied.
Frankrijk 2030 zal naar verwachting ook zijn inspanningen op het gebied van supergeleidende magneten verdubbelen, een van de technologische bouwstenen voor kernfusie, maar die ook kunnen worden ingezet voor andere toepassingen, zoals medische beeldverwerking. Emmanuel Macron streeft ernaar om binnen twee jaar "hetzelfde niveau van vooruitgang te bereiken als voor SMR's".
Lithium
Een ander gebied waarop France 2030 moet versnellen, is het creëren van lithiumraffinagecapaciteit in Frankrijk, een sector waarin verschillende fabrikanten, waaronder het Zuid-Afrikaanse Sibanye en de Viridian-groep, zich al positioneren.
Tot nu toe zijn er twee lithiumwinningsprojecten, dat van Imerys in de Allier en dat van Eramet in de Elzas, die beide steun hebben gekregen van France 2030, ze zijn goed voor 20% van de lithiumbehoefte van Frankrijk in 2030.
Maar de uitdaging is om de hele waardeketen in Frankrijk (of Europa) te krijgen, aangezien China nog steeds een groot meerderheidsaandeel heeft in de verwerking van lithium.
Grondstoffen en kritieke materialen
Emmanuel Macron wil verder de minerale grondstoffen in de ondergrond in kaart brengen "medio 2024" en met name de recycling van kritieke metalen versnellen, een gebied waarvoor France 2030 al 2 miljard euro heeft uitgetrokken, waaronder een belang van 500 miljoen euro in het fonds voor kritieke metalen dat door Infravia wordt beheerd.
Witte waterstof en koolstofafvang en -opslag
Emmanuel Macron beloofde ook "massale financiering om het potentieel van witte waterstof te onderzoeken", oftewel waterstof die van nature in de grond zit. Er loopt al een onderzoeksproject in de Atlantische Pyreneeën. "Frankrijk is een van de landen met de meeste reserves", aldus het Elysée. Er moet ook extra ingezet worden op technologieën voor koolstofafvang en -opslag, die de industrie in staat moeten stellen koolstofarm(er) te worden. Het doel is om de industriële uitstoot tegen 2030 met 10% te verminderen, oftewel 8 miljoen ton CO2, een zeer ambitieuze doelstelling gezien de vooruitgang die fabrikanten zelf al hebben geboekt in hun strategieën.
Nieuwe nationale waterstofstrategie en een CCS-strategie
In beide gevallen zal de steun van France 2030 moeten worden afgestemd op de nieuwe nationale waterstofstrategie, die begin december werd gepresenteerd en waarvoor 9 miljard euro zal worden vrijgemaakt, en op de strategie voor CCS (carbon capture and storage), die in december 2023 of januari 2024 wordt verwacht.
Bioproductie en bio-engineering
France 2030 zal ook "verder moeten gaan in bio-engineering en bioproductie". Emmanuel Macron ziet deze innovaties als de sleutel tot "een sterke en duidelijke strategie" om af te stappen van de afhankelijkheid van chemicaliën en gewasbeschermingsmiddelen. Dit kan niet worden bereikt door te verbieden zonder een alternatieve oplossing te bieden of door uitstel, aldus het staatshoofd.
AI
Deze prioriteiten omvatten ook investeringen in voorspellende biomarkers in de gezondheid, om bepaalde ziekten te voorkomen, en de ontwikkeling van innovatieve kunstmatige intelligentiechips die minder energie verbruiken in de elektronica.
Op dit laatste gebied maakt het staatshoofd er geen geheim van dat hij het niet eens is met de regulering van de inzet van kunstmatige intelligentie, die op 9 december op Europees niveau werd gevalideerd. "Ik denk niet dat het een goed idee is om meer te reguleren dan anderen. Dit moet worden geëvalueerd", aldus Macron.
Hyper-simplificatie van procedures beloofd
Hoe kan deze versnelling plaatsvinden? A priori moeten al deze acties passen in de resterende enveloppe van 29 miljard euro die nog toegekend kan worden, naast de prioriteiten die al zijn vastgesteld voor France 2030. Dit brengt het risico met zich mee dat de prioriteiten te versnipperd raken en dat de doelstellingen van het algemene plan minder duidelijk worden.
Om zijn inspanningen te versterken, roept Emmanuel Macron daarom "grote investeerders op om meer risico's te nemen", samen met de Franse regering. Tegelijkertijd zullen andere, niet-financiële instrumenten moeten worden ingezet.
Om industriële projecten naar Frankrijk aan te trekken, belooft de Franse president om vanaf 2024 de procedures op alle gebieden "extreem" te vereenvoudigen, met name wat betreft de locatie van vestigingen, omdat hij van mening is dat "de ergste kosten" de traagheid van een project zijn.
De Franse regering wees al meerdere malen op het feit dat het twee keer zo lang duurt om een productielocatie in Frankrijk op te zetten als in Duitsland, een discrepantie die moet worden gecorrigeerd door de onlangs aangenomen Wet op de Groene Industrie. Het Elysée vindt dat het "echt niet kan doorgaan met doorlooptijden die twee keer zo lang zijn als in de Verenigde Staten of China".
Overheidsinkoop
Een ander project betreft de overheidsaankopen van de staat. Deze moeten onder toezicht komen te staan van het Ministerie van Begroting én van het Ministerie van Industrie, om te vermijden dat wanneer twee oplossingen met elkaar concurreren, "we voor een niet-Europese oplossing kiezen" puur om budgettaire redenen.
Contact: Joannette Polo, IA Netwerk Frankrijk
Bron: Usine Nouvelle, 11 december 2023