Investeringsplan van 100 miljard euro ter verbetering van het spoor in Frankrijk
Op vrijdag 24 februari heeft premier Elisabeth Borne een investeringsplan van 100 miljard euro aangekondigd voor het spoorvervoer tot 2040. Het plan omvat de aanleg van een regionaal treinnetwerk in grote Franse steden, zoals president Macron in november jl. heeft aangekondigd. Het plan is gebaseerd op het rapport van de Conseil d'Orientation des Infrastructures, een bij het grote publiek onbekend adviesorgaan bestaande uit vervoersdeskundigen en bestuurders, dat de regering moet adviseren over de investeringsplanning voor mobiliteit. Het adviesorgaan heeft de regering drie investeringsscenario's voorgesteld, waarbij de nadruk ligt op de ontwikkeling van het dagelijks vervoer. Het zogenaamde “ecologische planning”-scenario, dat de regering nu heeft aangekondigd legt de nadruk op investeringen in het spoor. Het scenario gaat uit van een totale investering voor alle infrastructuur van 84,3 miljard euro in de komende vijf jaar (2023-2027), maar het aandeel van de staat zou beperkt blijven tot ongeveer 25 miljard.
Voor premier is de keuze van dit scenario slechts een mijlpaal die volgend jaar juni moet worden aangevuld met een veel bredere en geplande strategie op het gebied van mobiliteit en dagelijks vervoer. Terwijl de Conseil d'Orientation des Infrastructures een budget voorzag van 84,3 miljard euro voor de infrastructuur van alle modaliteiten, is de premier hier al van afgeweken door tot 2040 een budget van 100 miljard euro uitsluitend voor de trein aan te kondigen.
De financiering van het plan zal in de komende maanden worden vastgesteld. De kern van het plan, dat door alle betrokkenen - lokale overheden, exploitanten en investeerders - moet worden gedragen, wordt gevormd door de regionale treinnetwerken in grote steden. Naast SNCF Réseau (beheerder van het Franse spoorwegnet) zal de Société du Grand Paris (SGP), de overheidsinstelling die de metro Grand Paris Express aanlegt, de leiding hebben over het project.
Voor elk regionaal treinnetwerk zou een speciale financieringsmaatschappij kunnen worden opgericht, zoals voor het Groot zuidwestelijk spoorwegproject, dat de HSL tussen Toulouse en Bordeaux omvat. De financieringsmaatschappij zal bijvoorbeeld gebruik maken van een speciale constructiebelasting van enkele euro's per jaar voor elk huishouden, alsmede van een extra belasting die gekoppeld is aan de toeristenbelasting.
"Maar er zal geen universele financieringssleutel zijn voor alle projecten, het zal per project worden vastgesteld afhankelijk van de behoeften die door de lokale bestuurders worden uitgedrukt", aldus de entourage van de premier.
Om dit toekomstige investeringsplan van 100 miljard euro voor de spoorwegen te financieren, zal de regering "nieuwe begrotingsinkomsten moeten vinden", waarschuwt Matignon. Sommige transportsectoren die "meer broeikasgassen uitstoten", zoals de luchtvaart en de exploitatiemaatschappijen van de autosnelwegen in Frankrijk, zouden financieel aan het plan moeten bijdragen.
Het door de regering aangekondigde bedrag van 100 miljard euro komt overeen met het bedrag dat de CEO van de SNCF, Jean-Pierre Farandou, afgelopen juli noemde om het aandeel van het spoor in Frankrijk te verdubbelen met het oog op de klimaattransitie. Farandou, die een investering over 15 jaar voor ogen had, die volgens hem essentieel is om de koolstofneutraliteit te bereiken, is duidelijk gehoord. “De staat wil zich samen met de SNCF, de Europese Unie en de lokale overheden inzetten voor een nieuwe spoorsituatie", aldus de premier.
Concreet heeft de regering beloofd om 1,5 miljard euro per jaar toe te voegen aan het oorspronkelijk geplande budget voor de vernieuwing (1 miljard) en modernisering (500 miljoen) van het spoorwegennet aan het einde van de regeringsperiode. De premier noemde ook een "herstel van nachttreinen", zonder daar verder op in te gaan, en het koolstofvrij maken en moderniseren van het netwerk voor goederenvervoer per spoor.
Het koolstofvrij maken van het goederenvervoer zal ook baat hebben bij een verbetering van het binnenvaartnetwerk, dankzij de modernisering van de grote havens en betere verbindingen tussen de netwerken. Het wegennet zal volgens de premier niet worden vergeten. Daarom zal ook een budget worden uitgetrokken voor het onderhoud en de modernisering van de wegen. Elk project voor de uitbreiding van het wegennetwerk zal echter "opnieuw worden onderzocht" en elk project zal geprioriteerd worden.
Om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen wil de regering ook het gebruik van elektrische voertuigen verder ontwikkelen – de regeling dat men al voor €100 per maand een EV kan leasen moet in 2024 klaar zijn - alsook autodelen, carpoolen en actieve mobiliteit. Een interministerieel comité zal in maart bijeenkomen voor de follow-up van het in september jl. gepresenteerde Fietsplan.
Bron: La Tribune, Les Echos, Capital, Actu-Environnement
Zie ook:
Macron wil 10 Franse steden met hun buitenwijken verbinden via regionale treinnetwerken